Kosten en tegemoetkoming

Er is een tegemoetkoming in de kosten van een advocaat, een collaboratief advocaat of een bemiddelaar voorzien door de overheid. Voor advocaten noemt dat pro Deo, voor bemiddelaars rechtsbijstand. De criteria en inkomensgrenzen zijn dezelfde. Als één van jullie of jullie beiden een relatief laag inkomen heeft, kan de advocaat of bemiddelaar rechtsbijstand aanvragen en worden de kosten volledig of gedeeltelijk door de overheid vergoed. 

Wie kan beroep doen op rechtsbijstand?

1. Bij ontoereikende bestaansmiddelen

Er wordt rekening gehouden met alle mogelijke inkomsten van de aanvrager. Niet alleen beroepsinkomsten of uitkeringen, maar ook inkomsten uit roerende en onroerende goederen of uit spaargelden. Er mag zelfs rekening gehouden worden met “tekenen van gegoedheid” zoals steun van een derde, het bezitten van meerdere eigendommen, enz… Er wordt geen rekening gehouden met occasionele steun van een derde, de kinderbijslag en de enige en eigen woning.

Er wordt rekening gehouden met het maandelijks netto-inkomen van alle gezinsleden. Dit geldt niet als er tegengestelde belangen zijn zoals bij een scheiding, zelfs niet bij een EOT binnen vrijwillige bemiddeling. Dit geldt ook niet als er niet-kostendelend samengewoond wordt, zoals bijvoorbeeld tijdelijk gaan inwonen bij een familielid tijdens de feitelijke scheiding.

Betaalde onderhoudsgelden worden afgetrokken. Ontvangen onderhoudsgelden worden bijgeteld, ook het onderhoudsgeld voor de kinderen.

Als de ouders een gelijkmatig verdeeld verblijf voor de kinderen zijn overeengekomen, wordt elke ouder als een persoon met gezinslast gezien. De kinderen van de ouders die allebei een aanvraag indienen, worden beschouwd als ten laste van elk van hen tot de uitspraak van een beslissing over hun verblijf.

Wat zijn de inkomensgrenzen? Wanneer volledig kosteloos, wanneer gedeeltelijk kosteloos? Deze informatie staat gepubliceerd op deze website.

2. Personen wiens bestaansmiddelen onvoldoende zijn, tenzij tegenbewijs.

De belangrijkste categorieën van personen die hiervoor in aanmerking komen:

• iemand die bedragen geniet uitgekeerd als leefloon of als maatschappelijke bijstand, op voorlegging van de geldige beslissing van het betrokken openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn.

• iemand die bedragen geniet uitgekeerd als gewaarborgd inkomen voor bejaarden, op voorlegging van het jaarlijks attest van de Rijksdienst voor pensioenen.

• iemand die een vervangingsinkomen voor gehandicapten geniet (minstens 66%), op voorlegging van de beslissing van de minister tot wiens bevoegdheid de sociale zekerheid behoort of van de door hem afgevaardigde ambtenaar.

• iemand die een kind ten laste heeft dat gewaarborgde kinderbijslag geniet.

• de huurder van een sociale woning die huur betaalt die overeenkomt met de helft van de basishuur, op voorlegging van laatste huurprijsberekening.

3. Minderjarigen genieten altijd van volledige kosteloosheid.

Hoe kan je rechtsbijstand aanvragen?

De persoon die meent aanspraak te kunnen maken op rechtsbijstand, richt een verzoekschrift aan het Bureau voor Rechtsbijstand van de rechtbank die bevoegd zou zijn geweest indien het geschil bij haar aanhangig werd gemaakt. Het bureau doet uitspraak binnen de 8 dagen.

Rechtsbijstand is nooit meer dan een voorschot. Indien de partij die rechtsbijstand verkrijgt, er financieel terug wat beter voor komt te staan, bijvoorbeeld door een gunstige rechterlijke beslissing of een gunstig bemiddelingsakkoord, dan kunnen de erelonen die aan de bemiddelaar betaald werden, teruggevorderd worden.